དགེ་བཤེས་ངག་དབང་ཐོགས་མེད།

སྣ་མང་གདུལ་བྱའི་ཁམས་དང་བསམ་པ་ཀུན། །
ཇི་བཞིན་གཟིགས་ནས་འགྲོ་བློའི་རྗེས་མཐུན་པ། །
ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་སྐོར་མཛད་པའི། །
འདྲེན་མཆོག་ཐུབ་པའི་དབང་པོར་གུས་ཕྱག་འཚལ། །

གཞལ་བྱ་བདེན་གཉིས་རང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་། །
ཁྱད་ཆོས་བཅུ་དྲུག་ཐར་ལམ་བགྲོད་ཚུལ་སོགས། །
མཆོག་གསུམ་དངོས་སྟོབས་རིགས་པས་སྒྲུབ་མཛད་པ། །
ཚད་མའི་སྲོལ་འབྱེད་སྲོལ་འཛིན་ཡོངས་ལ་འདུད། །
ཞི་བདེ་དབེན་པའི་འགྲོ་ལ་གཅིག་ཏུ་བརྩེ། །
ཞི་བདེ་བསྐྲུན་པའི་ཐབས་ལམ་སྣ་མང་གཟིགས། །
ཞི་བདེ་མ་ལུས་འབྱུང་བའི་སྒོ་གཅིག་པུ། །
ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོར་འདུད། །

བགྲོ་གླེང་གི་བརྗོད་གཞི། ༨༽ མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའི་བྱུང་རིམ་དང་དེའི་གཞུང་དང་སློབ་དཔོན་གྲགས་ཆེ་བ་ཇི་ཡོད་སྐོར། (མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའི་བྱུང་རིམ་དང་། ལུང་གི་རྗེས་འབྲང་གི་མདོ་སྡེ་པ་དང་རིགས་པའི་རྗེས་འབྲང་གི་མདོ་སྡེ་པ་གཉིས་ལ་འདོད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་གང་ཡོད་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་གང་དང་གང་ཡིན། ལུང་གི་རྗེས་འབྲང་གི་མདོ་སྡེ་པས་རང་རིག་བཞེད་མིན་སྐོར)
མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་བཤད་པ་ལ། ཡིད་ཆེས་པའི་ཁུངས་འགོད་པ་དང་། གྲུབ་མཐའ་དེའི་འཕེལ་རིམ། གྲུབ་མཐའ་དེས་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་ཐེབས་མིན། གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་དངོས། མཇུག་བསྡུ་བ་དང་བཅས་ས་བཅད་ལྔའི་སྒོ་ནས་འཆད་པ་ལ། དང་པོ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཁུངས་འགོད་པ་ནི། འདི་ནས་ཡར་བརྩིས་པའི། མི་ལོ་ཉིས་སྟོང་དྲུག་རྒྱའི་གོང་རྩོད་ལྡན་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་པའི་ཚེ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཐབས་མཁས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། རང་ཅག་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རིམ་པ་གསུམ་བསྐོར་བའི་ནང་ཚན། བཀའ་དང་པོ་བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་ཐེག་པ་འོག་མའི་གྲུབ་མཐའ་སྨྲ་བ་ཉན་ཐོས་སྡེ་གཉིས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། སྤྱིར་སྟོན་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་མདོ་རྒྱུད་ལས་གྲུབ་མཐའ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་དངོས་སུ་གསུངས་པའི་ཁུངས་འགའ་ཞིག་བཀོད་ན། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་མཛད་པའི་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གསང་བ་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྡོ་རྗེ་དཔལ་མཆོག་ཆེན་པོ་བརྟག་པ་དང་པོ་ལས། གཡག་རྔ་ནེའུ་སིང་ལྟ་བུ་ལ། །བར་དུ་སྣང་མུན་ཤོང་བ་ཙམ། །སེམས་ལས་ཐ་དད་པར་གནས་པ། །སྐད་ཅིག་མི་རྟག་པར་འདོད་པས། །ཡུལ་སེམས་ཐ་དད་བྱེ་བྲག་སྨྲ། །ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དག་ཕྲ་བ་རྣམས། །འདུས་ནས་རིགས་པ་འབྱུང་བ་ལྟར། །ཡུལ་དུས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས། །རིགས་པ་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་བཞག །ཡུལ་དགག་པ་ཡི་ཐ་མ་དང་། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཐོག་མ་རུ། །ཕྲད་པར་འདོད་པ་གྲུབ་པའི་མཐའ། །མདོ་སྡེ་པ་ཡི་དགོངས་པ་སྨྲ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་གི་སེམས། །རྣམ་པར་རིག་ཙམ་སྐད་ཅིག་མ། །རང་གསལ་རྒྱུན་གནས་སྤྲོས་བྲལ་འདོད། །རང་རིག་སྐད་ཅིག་གསལ་བ་དང་། །མི་གསལ་སྣ་ཚོགས་རྟོག་བྲལ་དུ། ། རྣམ་མེད་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་སྨྲ། །དངོས་རྣམས་སྟོང་པ་སྒྱུ་མ་བཞིན། །སྣང་ཡང་བདག་ལས་རང་སྟོང་པ། །སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་རྣམ་བཟློག་སྟེ། །མཁའ་དབྱིངས་དྲི་མེད་རྟོག་རྒྱུན་འཆད། །འདི་ལྟར་སྲིད་པ་ཞི་བ་ལས། །རྣམ་གྲོལ་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དང་། །དབྱེར་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཆོག །ཟུང་འཇུག་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ། །ཞེས་རྩོམ་གཞི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྩོམ་པའི་ཕྱི་དོན་དམིགས་རྐྱེན་བྱས་ནས་ཤེས་པ་རྣམ་ལྡན་དུ་འདོད་པ་དང་། དམིགས་རྐྱེན་དང་དམིགས་བྱེད་ཤེས་པ་གཉིས་དངོས་རྒྱུ་དངོས་འབྲས་སུ་འདོད་པ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མདོ་སྡེ་པ་བཤད་པ་དང་།

བསྡུས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འགྲེལ་བཤད་རྩ་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་མཛད་པའི་ཕྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལེའུ་དང་། ནང་སེམས་ཅན་གྱི་ལེའུ་གཉིས་འགྱུར་རྒྱུད་དང་འདྲ་བར་བཞུགས་པ་ལས། རྒྱུ་འདིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་ལྔ་པ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་པས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་དང་རོ་དང་མཆོག་གི་རོ་སྟེ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག །དྲི་ལ་སོགས་པ་རེ་རེས་དམན་ཞིང་མཐའ་མ་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ཡེ་ཤེས་བལྟ་བྱ་རྣམས། །འདོད་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་རྣམས་ནི་ཟུང་དང་ཟུང་དང་རི་བོང་ཅན་ཏེ་མཐའ་མ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་དེ་རྣམས་ཀུན་ནས་རྟག་ཏུ་འཕོ་མེད་བདེ་བ་ལྷན་སྐྱེས་རྟེན་དུ་གྱུར་པའོ། །ཞེས་པའོ། །རྒྱུ་དེས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མདོ་སྡེ་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་དང་དབུ་མ་པའོ། །དེ་རྣམས་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །
མདོ་སྡེ་པ་ནི་དོན་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སོ། །དབུ་མ་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཏེ་རིང་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་ཉེ་བའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པའི་དབང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གདུལ་བྱའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་གྲུབ་མཐའ་བཞིའི་རྣམ་གཞག་བྱུང་བར་གསུངས། དེ་ལྟར་ཡང་། བདེ་གཤེགས་གཞུང་གི་རང་འགྲེལ་ལས། དེ་ལྟར་མདོ་སྡེའི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་པའི་མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་དང། ཡེ་ཤེས་ཀུན་བཏུས་འགྲེལ་བར། འདི་ནི་སྒོ་དྲུག་པ་དང་འཕགས་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བར་ཁས་ལེན་ཅིང་མདོ་དེ་དང་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པས་ན་མདོ་སྡེ་པ་དང། མིང་གཞན་དཔེས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པས་དཔེ་སྟོན་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། མདོ་སྡེ་པ་དང་དཔེ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་ལ།

མདོ་སྡེ་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་ལུང་གི་རྗེས་འབྲང་དང༌། རིགས་ལམ་དྲི་མ་མེད་པ་ཚད་མ་སྡེ་བདུན་ནས་བཤད་པ་ལྟར་གྱི་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་རིགས་པའི་རྗེས་འབྲང་གཉིས་ཡོད་པར་གསུངས། སྤྱིར་མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའམ་འདོད་ཚུལ་རང་དགའ་བ་སྟོན་པའི་གཞུང་དངོས་བོད་དུ་མ་འགྱུར་བས། མདོ་སྡེ་པའི་སློབ་དཔོན་དང་མདོ་སྡེ་པའི་གྲུབ་མཐའ་རྒྱུན་འཛིན་ཁ་གསལ་ཞིག་རྙེད་པར་དཀའ། འོན་ཀྱང་ལུང་གི་རྗེས་འབྲང་གི་མདོ་སྡེ་པའི་འདོད་ཚུལ་རྣམས་མཛོད་རང་འགྲེལ་དང་འགྲེལ་བཤད་རྣམས་དང་། མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་རྩ་འགྲེལ་སོགས་ཀྱིས་སྟོན་པ་དང་། རིགས་པའི་རྗེས་འབྲང་གི་མདོ་སྡེ་པའི་འདོད་ཚུལ་རྣམས་ཚད་མ་སྡེ་བདུན་མདོ་དང་བཅས་པས་བསྟན་པར་མཁས་པ་རྣམས་ལ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་རིགས་ཀྱི་རྗེས་འབྲང་མདོ་སྡེ་པའི་སློབ་དཔོན་སུ་ཡིན་གྱི་མཚན་ཁ་གསལ་མ་མཇལ། འོན་ཀྱང་སྤྱིར་གྲུབ་མཐའི་རྣམ་གཞག་སྟོན་པའི་དཔེ་ཆ་རྣམས་ལས། མདོ་སྡེ་པའི་སློབ་དཔོན་མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་བཀོད་པ་ནི། སློབ་དཔོན་ཀུ་མ་ར་ཏ་དང་། ཤི་རི་ར་ཏ་དང་། བཙུན་པ་ར་ཏ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡིན་པར་སྔ་མ་རྣམས་ལ་གྲགས་པར་གསུངས་འདུག རྗེ་བཙུན་ཆོས་རྒྱན་གྱིས། མཛོད་འགྲེལ་རྩོམ་དུས་གྱི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དེ་མདོ་སྡེ་པ་ཡིན་པར་གསུངས། སློབ་དཔོན་ཀུ་མ་ར་ཏ་ཁོང་གི་དཔེ་སྟོན་པའི་གྲུབ་མཐའ་དར་སྤེལ་དང་། ཁོང་གི་ལོ་རྒྱུས་རྒྱ་ཡི་ལོ་ཙ་བ་ཐང་སན་ལམ་ཡིག་རྒྱ་ཡིག་ནང་ཡོད་ཚུལ་དང་། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་དཔེ་ཡི་ཕྲེང་བ་སོགས་ཡོད་པ། ཁོང་ཕེབས་དུས་ཀླུ་སྒྲུབ་དང་འཕགས་པ་ལྷའི་སྐུ་དུས་སུ་ཡིན་པ་སོགས་མཁས་པའི་ངག་ལས་ཐོས། སློབ་དཔོན་དགེ་སྲུང་ཞེས་པ་ཕྱི་རོལ་དོན་གྲུབ་མཛད་མཁན་དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་པ་ཡིན་པར་ཇོ་བོའི་གསུང་ནང་ཡོད་པར་ངག་ལས་ཐོས། ནང་པའི་མཚན་རིག་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀུན་བཏུས། པོད་འབྲིང་བའི་སྟོད་ཆ་ལས། སློབ་དཔོན་དགེ་སྲུང་གི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་ལས། ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་མ་རེག་པ། །ཆ་ཤས་མེད་པར་རྣམ་གནས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་སོགས། །བསགས་པ་ལས་ནི་བྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་དང་།

མཛོད་རང་འགྲེལ་ལས། གཟུགས་མིང་དུས་མཐའ་རྡུལ་ཡིག་དང༌། །སྐད་ཅིག་གཟུགས་འགྲིབ་པའི་མཐའ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་མའོ། །མིང་གི་མཐའ་ནི་ཡི་གེ་སྟེ། རང་སྡེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་ནི། རྩོམ་གཞིའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་དག་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་རེག་པ་ནི་མེད་ཀྱི། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཆ་མེད་པ་གཅིག་ལ་དུ་མས་བསྐོར་བའི་བར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་རེག་ན་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རེག་ན་ཕན་ཚུན་འདྲེས་པར་འགྱུར་ལ། ཕྱོགས་རེ་རེས་རེག་ན་ཆ་བཅས་སུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་འཇུག་པ་དང་། ཡང་གལ་ཏེ་བསགས་པའི་གཟུགས་འདི་དག་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མ་རེག་ན་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ། རླུང་གིས་བཟུང་བ་དང་། རྫས་ཀྱི་མཐུ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་བས་མི་འཐོར་བར་གནས་པར་བཤད་དེ། སློབ་དཔོན་དགེ་སྲུང་གི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་ལས། དེ་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཆའི་ཁྱད་པར་གྱི། །དེ་ནི་མང་པོས་ཡོངས་བསྐོར་བར། །བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྡུལ་རྣམས་ནི། །
ཆ་ཤས་བཅས་པའི་བདག་ཉིད་མིན། །ཞེས་དང་། ཕན་ཚུན་དུ་ནི་ཕན་འདོགས་པའི། །བྱེ་བྲག་གིས་ནི་བརྒྱུས་པ་བཞིན། །རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས། །དེ་དག་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཇི་ལྟར་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་ནི། །འདྲེ་སྦྲུལ་ལ་སོགས་འཛིན་པ་བཞིན། །རྫས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་ཕན་ཚུན་དུ། །རྡུལ་ཕྲན་ཁ་ཅིག་སྲིད་འགྱུར་གྱི། །གཞན་དག་ནུས་པ་སྟོབས་ཆུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མཛོད་རང་འགྲེལ་དུའང་། ཅི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རེག་གམ་འོན་ཏེ་མི་རེག་ཅེ་ན། ཁ་ཆེ་བ་རྣམས་ན་རེ། མི་རེག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རེག་པར་འགྱུར་ན་ནི་རྫས་རྣམས་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་རེག་ན་ནི་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་དག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་ཆ་ཤས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དང་། ཇི་ལྟར་བསགས་པ་ལ་བརྒྱབ་ན་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། ། ཞེས་སོགས་ཞིབ་ཏུ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།

མདོ་སྡེ་པའི་སློབ་དཔོན་བཙུན་པས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕན་ཚུན་རེག་ན་ཆ་བཅས་སུ་འགྱུར་ཞིང་། བར་ཡོད་ན་ཉིན་མོ་སྣང་བ་དང་མཚན་མོ་མུན་པའི་རྡུལ་བར་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བས། བར་མེད་ཀྱང་མ་རེག་པར་འདོད་ཚུལ། ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས། དབུ་མ་རྒྱན་གྱི་དཀའ་འགྲེལ་ལས། གཞན་དག་ན་རེ། རེག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བར་དང་བཅས་པ་དག་ཀྱང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདབ་ཆགས་པ་ཁོ་ནར་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བཙུན་པ་ན་རེ། རྡུལ་རྣམས་མི་རེག་ཀྱང་བར་མེད་པས་རེག་པར་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས།

འབྲོང་སྨྱུག།
ཡས་ལོ་སྟོང་གི་སྔ་རོལ་ཞིག་ལ། །
གདོད་མའི་མུན་ཆེན་ཧྲིབ་ཀྱིས་བཅོམ་སྟེ། །
ཁ་བའི་སྲོག་མཁར་ཐོག་མར་བསྐྲུན་མཛད། །
མེས་པོ་ཐོན་མིར་དང་བ་བགྱི་འོ། །
ཞེས་མཆོད་བརྗོད་ཀྱིས་མདུན་བསུས་ཏེ། བརྡ་སྤྲོད་པའི་བསྟན་བཅོས་སུམ་ཅུ་པ་ལས་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་བཞིའི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་གླེང་བ་ལ། མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་ལས་སུ་བྱ་བ་དང་དགོས་ཆེད་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཞེད་ཚུལ་དགོད་བ་དང་། རང་གི་རྟོག་འཆར་བརྗོད་པའོ། །དང་བོ་ནི། སི་ཏུས་མུ་ཏིག་ཕྲེང་མཛེས་ལས། བྱེད་པ་པོས་བྱ་བ་གང་ལ་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་དོན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ནི། ཞེས་དང་། བྱ་བ་གང་ཞིག་གིས་བྱ་བའི་ཡུལ་དེའམ། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ནི། ཞེས་གསུངས། མཁས་དབང་ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་གིས་ཐོན་མིའི་ཞལ་ལུང་ལས། རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ལ་གཞི་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་བྱ་བ་ཞིག་བྱེད་པར་སྟོན་པའི་ལས་ཚིག་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་སྟེ། ཞེས་དང་། རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ལ་གཞི་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ལ་བྱ་བ་ཞིག་བྱེད་པ་ཙམ་སྟོན་པས་མི་ཆོག་པར་དེ་ལས་འདས་ཏེ། དེའི་ཆེད་དུའམ་དེའི་དོན་དུ་ཞེས་གཞི་དེ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚིག་གི་ནུས་པ་ཞིག་དངོས་ཤུགས་ཅི་རིགས་ལ་ཐོན་དགོས། ཞེས་གསུངས། མཁན་ཆེན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སུམ་རྟགས་འགྲེལ་བ་ནོར་བུའི་མེ་ལོང་ལས། དེ་ལའང་རྒྱུ་མཚན་ལྔ་ཚང་དགོས་ཏེ། ༡༽ སྤྱིར་བྱ་བ་ཡོད་པ། ༢༽ བྱ་ཡུལ་ཡོད་པ། ༣༽ སུ་ལ་སོགས་ལ་དོན་བདུན་གང་རུང་འཐོབ་པ། ༤༽ བྱ་བ་དང་བྱ་ཡུལ་ཐ་དད་ཡོད་པ། ༥༽ བྱ་བས་བྱ་ཡུལ་དང་བྱ་ཡུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་ཕན་མི་ཐོགས་པ་དང་ལྔའོ། །ཞེས་དང་། དགོས་ཆེད་ལ་ཁྱད་པར་དང་པོ་བཞི་སྔ་མ་ལྟར་ལས། ཁྱད་པར་ལྔ་པ་ནི། བྱ་བས་བྱ་ཡུལ་དང་བྱ་ཡུལ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་ཕན་ཐོགས་པ་དང་ལྔའོ། །ཞེས་གསུངས། །མཁས་དབང་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་བོས་སུམ་རྟགས་ཀྱི་སྙིང་འགྲེལ་ལེགས་བཤད་འདྲེན་བའི་ཕོ་ཉ་ལས། རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ལས་སུ་བྱ་བ་སྟོན་པའི་ལ་དོན་གྱི་ཕྲད་དེ་ནི་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་ཞིག་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཞིག་གིས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚེ་བྱ་བའི་ཡུལ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། ཤར་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ། བུམ་པར་ཆུ་བླུག ཅེས་དང་། རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དགོས་ཆེད་སྟོན་པའི་ལ་དོན་གྱི་ཕྲད་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཞིག་གིས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚེ་བྱ་བ་དེས་བྱ་བའི་ཡུལ་དེའམ་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་སྟོན་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། དེའང་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི། དཔེར་ན། ཞིང་ལ་ལུད་བརྒྱབ། བུ་ལ་ཡོན་ཏན་བསླབས། ནད་པར་སྨན་བཅོས་བྱས། ལུས་ལ་གོས་གྱོན་ལྟ་བུ་དང་། དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི། དཔེར་ན། ཤིང་གཅོད་བྱེད་དུ་སྟ་རེ་ཉོས། རབ་བརྒལ་བ་ལ་རྟ་གླས། དོན་གསལ་བྱེད་དུ་འགྲེལ་བཤད་བྱས་ལྟ་བུའོ། །ཞེས་གསུངས། །

མཁས་དབང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་གྱིས་བོད་ཀྱི་ཡི་གེའི་སྤྱི་རྣམ་བློ་གསལ་འཇུག་ངོགས་ལས། རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་སྦྱར་སའི་གཞི་དེ་ལ་བྱ་བ་གཞན་ཞིག་བྱས་པའམ་བྱེད་བཞིན་པ་དང་བྱ་འགྱུར་གང་རུང་སྟོན་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། གཡས་སུ་ཉལ་ཞེས་པའི་གཡས་བྱ་བ་བྱེད་སའི་གཞི་དང་། ཉལ་བ་ནི་གཞི་དེ་ལ་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡིན་པར་རྣམ་དབྱེ་སུ་ཡིག་གིས་གོ་བ་ལྟ་བུ། རྣམ་དབྱེ་སུ་ཡིག་མེད་ན། གཡས་ཉལ་ཞེས་བརྗོད་དགོས་ལ། གཡས་ཉལ་བའི་གཞི་ཡིན་པར་མི་གོ་བར། ཉལ་བ་པོར་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་དང་། རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དགོས་ཆེད་ལ་འཇུག་ཚུལ། རྣམ་དབྱེ་སྦྱར་སའི་གཞི་དེ་ལ་བྱ་བ་བྱས་ཙམ་མམ་བྱེད་པ་ཙམ་ཞིག་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པར། རྣམ་དབྱེ་སྦྱར་སའི་གཞི་དེའི་ཆེད་དུའམ་དོན་དུ་བྱ་བ་ཅི་རིགས་སྟོན་པ་ཞིག་དགོས་ཏེ། དཔེར་ན། རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་ཐབས་སུ་བཟོ་གྲྭ་འཛུགས། ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་ཐབས་རྣམ་དབྱེ་སྦྱར་སའི་གཞི་དང་། གཞི་དེ་ལ་བཟོ་གྲྭ་འཛུགས་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཙམ་སྟོན་པ་ཡིན་ན། དེའི་རྣམ་དབྱེ་སུ་དེ་གཉིས་པ་ལས་སུ་བྱ་བར་འགྱུར་མོད། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་ཐབས་ཀྱི་ཆེད་དུའམ་དེའི་དོན་དུ་བཟོ་གྲྭ་འཛུགས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམ་དབྱེ་སུ་སྒྲའི་ནུས་པས་གོ་བ་ཡིན། ཞེས་གསུངས། །མཁས་དབང་ཉན་ཤུལ་མཁྱེན་རབ་འོད་གསལ་གྱིས་སུམ་ཅུ་བའི་རྣམ་བཤད་གཟུར་གནས་དགྱེས་བའི་གཏམ་ལས། ཁོ་བོས་ནི་ཆེད་ཕྱིར་སླད་དོན་གྱི་སྒྲ་དངོས་སུ་ཡོད་པ་དང་། བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཚིག་ཟིན་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་བཞི་པ་དགོས་ཆེད་དང་། དེ་མིན་བྱེད་པོ་གང་གིས་བྱ་བའི་ཡུལ་ཞིག་ལ་ཕར་བྱ་བ་བྱས་པའི་རིགས་རྣམས་ལས་སུ་བྱ་བར་བཞག་ན་ཕན་ཚུན་མི་འཆོལ་ཞིང་སྒྲོས་གཙང་མ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཅེས་སོགས་གསུངས། །

གཉིས་པ། རང་གི་རྟོག་འཆར་བརྗོད་པ། བརྡ་སྤྲོད་མཁན་པོ་ཕལ་མོ་ཆེས་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་བཞིའི་ཁྱད་པར་ནི་བྱ་བའི་ཡུལ་ལམ་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་མེད་ཀྱིས་གསུངས་མོད། དེས་ཁྱད་པར་འབྱེད་དཀའ་བས། འདིར་ཉན་ཤུལ་ལྟར། དོན་གྱི་བྱ་བའི་ཡུལ་དངོས་སུ་ཚིག་ཟིན་དུ་ཡོད་པ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དང་། བྱ་བའི་ཡུལ་ཞིག་ལ་ཕར་བྱ་བ་བྱས་པ་གང་ཞིག་དོན་གྱི་བྱ་བའི་ཡུལ་དངོས་སུ་མི་གསལ་བ་རྣམས་ལས་སུ་བྱ་བར་འཇོག་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཐད་དོ། །རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ཡིན་ན་དོན་གྱི་བྱ་བའི་ཡུལ་དངོས་སུ་ཚིག་ཟིན་དུ་ཡོད་པའམ། དགོས་ཆེད་གསལ་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ཆེད་ཕྱིར་སླད་དོན་བཞི་དངོས་ཤུགས་གང་རུང་དུ་ཡོད་པའམ། བྱ་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་ལ་དོན་གྱི་ཕྲད་ཡོད་པ་གང་ཞིག་བྱ་བ་གཉིས་པ་དེ་ཉིད་བྱ་བ་དང་པོའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་གསུམ་པོ་དེ་གང་རུང་ལྡན་ན་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དང་དེ་མིན་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་མིན་པའོ། །རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ལ་རིགས་གཉིས་ཏེ། དང་པོ། མིང་རྐྱང་ཞིག་གི་མཐར་ལ་དོན་སྦྱར་ཅིང་། དེ་མཐར་བྱ་ཚིག་ཅིག་སྦྱར་བའི་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ནི། དཔེར་ན། ཙན་དན་གྱི་ཚབ་ཏུ་ཤུག་པ་བཅད། དངུལ་གྱི་དོད་དུ་འབྲུ་ཕུལ། འབྲུ་རིན་དུ་མར་སྤྲད། ཅེས་པ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ། བྱ་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པའི་རྐྱེན་སྦྱར་ཅིང་། དེའང་བྱ་བ་གཉིས་པ་དེ་བྱ་བ་དང་པོའི་ཆེད་དུ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ནི། ནད་དྲག་པར་སྨན་འཐུང་། ཤིང་གཅོད་དུ་སྟ་རེ་བརྡར། ཞེས་པ་ལྟ་བུ། གཉིས་པོ་གང་ལྟར་ཡང་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་དངོས་སུ་ཚིག་ཟིན་དུ་ཡོད་པ་ཞིག་སྟེ། བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་པ་ནི་བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་ལ་གོ་དགོས། མགོ་རྙོག་སྤངས་ཏེ་ཞུས་ན། བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་དངོས་སུ་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དང་། བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་དངོས་སུ་མི་སྟོན་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཙམ་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན། བཞི་པ་དགོས་ཆེད་ཅེས་དང་། གཉིས་པ་ལས་སུ་བྱ་བ་ཞེས་མིང་ཐོགས། ལས་དང་བྱ་ཡུལ་དོན་གཅིག་སྟེ། །ཞེས་པ་ལྟར། ལས་སུ་བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པས། བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཙམ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལ་དོན་རྣམས་ནི་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་དང་། བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེའི་དགོས་ཆེད་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ལ་དོན་རྣམས་ནི་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པའོ། །

དེས་ན། བྱ་བ་དེས་བྱ་བའི་ཡུལ་ལམ་དེ་འབྲེལ་ལས་ལ་ཕན་ཐོགས་མི་ཐོགས་ཀྱིས་མིན་པར། བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་སྟོན་མི་སྟོན་གྱིས་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་བཞིའི་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་སྟོན་མི་སྟོན་ཡིན་གྱི་བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་ཡོད་མེད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་གང་ཞིག་དགོས་ཆེད་མེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན། དགོས་ཆེད་སྟོན་ན་བཞི་པ་དང་། དགོས་ཆེད་མི་སྟོན་ན་བཞི་པ་མིན། བྱ་ཡུལ་སྟོན་ན་གཉིས་པ་དང་། བྱ་ཡུལ་མི་སྟོན་ན་གཉིས་པ་མིན་ནོ། །དཔེར་ན། ཆུ་ལ་ཟམ་པ་བཙུགས། ཞེས་པའི་ལ་དོན་དེས་ཟམ་པ་བཙུགས་པའི་བྱ་བ་དེའི་དགོས་པའམ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་མི་སྟོན་ཅིང་། ཟམ་པ་བཙུགས་པའི་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བྱ་བའི་ཡུལ་ཆུའི་སྟེང་དུ་བྱས་པར་སྟོན་པ་ཙམ་ཡིན་པས། ལ་དོན་དེ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ཡིན། །ཆུ་བརྒལ་དུ་ཟམ་པ་བཙུགས། ཞེས་པའི་ལ་དོན་དེས་ཟམ་པ་བཙུགས་པའི་བྱ་བ་དེའི་དགོས་པའམ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ཆུ་བརྒལ་རྒྱུ་ཡིན་པར་དངོས་སུ་སྟོན་པས། ལ་དོན་དེ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ཡིན། ནད་པར་སྨན་བྱིན། ཞེས་པའི་ལ་དོན་དེས་སྨན་བྱིན་པའི་བྱ་བའི་ཡུལ་ནད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཙམ་ལས། སྨན་བྱིན་པའི་བྱ་བ་དེའི་དགོས་པའམ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་དངོས་སུ་མི་སྟོན་པས་ན། ལ་དོན་དེ་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ཡིན། ནད་དྲག་ཏུ་སྨན་བྱིན། ཞེས་པ་ལྟར་ན། ནད་དྲག་པ་ནི་སྨན་བྱིན་པའི་བྱ་བ་དེའི་དགོས་པའམ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པར་ལ་དོན་ཏུ་སྒྲ་དེས་གསལ་བར་སྟོན་པས་ན། ལ་དོན་དེ་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་ཡིན། དཀྱུས་གཅིག་པའི་དཔེས་ཞུས་ན། ནད་དྲག་ཏུ་ནད་པར་སྨན་བྱིན། ཞེས་པའི་ལ་དོན་དང་པོ་ནི་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དང་ལ་དོན་གཉིས་པ་ནི་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ཡིན། ལོ་ཏོག་རྒྱས་སུ་ཞིང་ལ་ཆུ་འདྲེན། ཞེས་པའི་ལ་དོན་དང་པོ་སུ་སྒྲས་ནི་ཆུ་འདྲེན་པའི་བྱ་བའི་དགོས་ཆེད་སྟོན་པས་རྣམ་དབྱེ་བཞི་པ་དང་། ལ་དོན་གཉིས་པ་ལ་སྒྲས་ནི་ཆུ་འདྲེན་པའི་བྱ་བའི་ཡུལ་ཙམ་སྟོན་པས་རྣམ་དབྱེ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ།།
རྣམ་དབྱེ་གཉིས་བཞིའི་དཀའ་གནད་གསང་བའི་རྒྱ།།
ཚུལ་བཞིན་འཇལ་བའི་ནུས་པ་མ་མཆིས་མོད།།
རང་བློ་གོམས་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་འབད་པ་ལས།།
གཞན་བློ་འབྱེད་པའི་རེ་བ་དེ་བས་མེད།།
ཕྱི་ལོ ༢༠༡༩ ལོར།

ནོར་བུ་དོན་གྲུབ།

སྟོན་མཆོག་རྒྱལ་བ་རྣམས་དང་དེ་སྲས་ཀྱིས།།
རྣམ་གྲོལ་དོན་གཉེར་ཅན་ལ་ཟབ་རྒྱས་ཆོས།།
གསུངས་པའི་དོན་རྣམས་ཇི་བཞིན་སྟོན་མཛད་པའི།།
དངོས་བརྒྱུད་བླ་མ་རྣམས་ལ་གུས་པས་འདུད།།

མ་རྟོགས་ལོག་རྟོག་ཐེ་ཚོམ་གཞན་དབང་ཅན།།
བདག་ནི་གཞུང་དོན་འབྱེད་པའི་མཐུ་མེད་ཀྱང།།
ངལ་བ་བྱས་པའི་རྣམ་རྟོག་འཆར་བ་ཙམ།།
ཤོག་དཀར་ཡིག་ནག་རི་མོའི་གཟུགས་འགོད་བྱ།།

གཟུགས་གཟུགས་འཛིན་རྟོག་པའི་ཞེན་གཞི་ནི་གཟུགས་འཛིན་མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་དེ་ཕར་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་རྟོག་པ་ལ་འཆར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོག་པས་འདི་གཟུགས་སོ་སྙམ་དུ་ཞེན་ལ། དེ་འདྲ་བ་དེ་རྟོག་པར་སྣང་བ་ན་གཟུགས་རུང་ལ་གཟུགས་ཞེས་པའི་མིང་བརྡ་ལ་མ་བལྟོས་པར་གཟུགས་མཚན་ཉིད་པ་སྣང་ལ། དེར་སྣང་བ་ལྟར་གྲུབ་མ་གྲུབ་འཚོལ་བ་བཞི་དང་ཡོངས་ཤེས་བཞིའི་སྒོ་ནས་དཔྱད་པ་ན་གཟུགས་རུང་ལ་གཟུགས་ཞེས་པའི་མིང་བརྡ་ལ་མ་བལྟོས་པར་དངོས་དབང་སྟེ་དངོས་པོ་གཟུགས་ཀྱི་དབང་གིས་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པས་རྟོག་པ་ཡིད་ཤེས་ལ་བལྟོས་པའི་རྣམ་རིག་ཙམ་ལ་འཇུག་གོ །དེའི་ཚེ་གཟུགས་འཛིན་མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་ཕར་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་གཟུགས་མ་ཡིན་པར་གྲུབ་པས་དབང་ཤེས་འཁྲུལ་ཤེས་སུ་གྲུབ་བོ། །གཟུགས་སོགས་རྟོག་པའི་ཞེན་གཞི་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་འཇོག་དགོས་ཏེ། ལེགས་བཤད་སྙིང་པོ་ལས། སྔོ་འཛིན་ལ་སྔོན་པོ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཞེན་པའི་ཞེན་གཞི་ཡིན་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞེན་གཞི་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་སྣང་ནུབ་པའི་རང་རིག་ལ་སོགས་པ་ལ་འཆར་དུ་མི་རུང་ཞིང། གཉིས་སྣང་ཅན་གྱི་སྔོ་འཛིན་ལ་སྣང་བ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་རྟོག་པའི་ཞེན་གཞི་དབང་ཤེས་ལ་སྣང་བ་ཡོད་ཅིང་རང་རིག་ལ་སྣང་བ་མེད་གསུངས་པས་ཁྱད་པར་འདི་ཉིད་ངེས་པར་འཛིན་དགོས་སོ། །མ་ཟད་རྟོག་པ་ཡིད་ཤེས་ལ་བལྟོས་ཏེ་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་འཇུག་ན་རྟོག་མེད་དབང་ཤེས་བལྟོས་སྟེ་རྣམ་རིག་ཙམ་དུ་འཇུག་དགོས་གསུངས་པ་དང། གཞི་ལྡོག་རང་མཚན་འོངས་བའི་ལུགས་དང་ག་ལ་མཚུངས་ཞེས་གསུངས་པས། མདོ་སྡེ་པས་གཟུགས་འཛིན་མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་ཕར་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་ཉིད་གཞི་ལྡོག་ཕྱི་དོན་གཟུགས་མཚན་ཉིད་པ་དང་ལུགས་འདིར་དེར་སྣང་ཚུལ་དགག་བྱ་སྣང་ཚུལ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་ཆེའོ། །རྟོག་པས་གཟུགས་རུང་ལ་གཟུགས་སོ་སྙམ་དུ་ཞེན་སའི་གཞི་ནི་གཟུགས་འཛིན་མིག་ཤེས་ལ་གཟུགས་ཕར་ཆད་པ་ལྟར་སྣང་བའི་སྣང་བ་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་གཟུགས་སོ་མི་སྙམ་ཡང། དེ་རྟོག་པའི་ཡུལ་དུ་སོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུགས་རུང་ལ་གཟུགས་སོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཕུང་པོ་བློ་ཡུལ་དུ་སོང་བའི་སྟོབས་ལས་གང་ཟག་དེ་དང་དེའོ་སྙམ་པའི་བློ་སྐྱེ་བ་ལྟར་རོ།།

དགའ་ཤར་ལྷོ་པ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་ཕུན་ཚོགས།
བདེ་ལེགས་ཀུན་གྱི་གཏེར་དུ་གྱུར་པ་ཡི།།
སྐྱབས་གནས་ཀུན་འདུས་དྲིན་ཆེན་བླ་མ་ཡིས།།
ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་མཉེས་བཞིན་རྗེས་བཟུང་སྟེ།།
འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཕན་བདེའི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ།།

སྐྱེས་ནས་འཆི་བ་འདི་ལས་བྲོས་ས་མེད།།
འཆི་ཁར་རང་བློ་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཆེད།།
མཐུན་རྐྱེན་ཅི་དགོས་དྲན་ལམ་འཆར་ཚོད་ཙམ།།
གོ་བདེའི་ཡིག་ཚོགས་ཅུང་ཞིག་སྤྲོ་བར་བྱ།།
ཇི་སྐད་དུ། མི་རྟག་པའི་ཚོམས་ལས། གང་ཡང་སངས་རྒྱས་རང་སངས་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱང༌།།སྐུ་ལུས་འདི་ནི་སྤོང་མཛད་ན།།སྐྱེ་བོ་ཕལ་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་དང་། གང་དུ་གནས་ན་འཆི་བས་མི་ཚུགས་པའི། །ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །བར་སྣང་ལ་མེད་རྒྱ་མཚོའི་ནང་ན་མེད། །རི་བོ་རྣམས་ཀྱི་གསེབ་ཏུ་ཞུགས་ནའང་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། འདིར་ནི་མི་ཞིག་གི་སྐྱེ་བ་བླངས་ཕྱིན་ཆད་ངེས་པར་བརྒྱུད་དགོས་པ་སྐྱེ་འཆི་གཉིས་ལས། སྐབས་འདིར་བཤད་བྱ་ནི་འཆི་བའི་སྐོར་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་ལས། ངེས་པར་འཆི་བ་བསམ་པ་དང༌། ནམ་འཆི་ངེས་མེད་བསམ་པ་དང༌། འཆི་བའི་ཚེ་ཆོས་མ་གཏོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཕན་པ་བསམ་པའོ། །ཞེས་རྩ་བ་གསུམ། རྒྱུ་མཚན་དགུ །ཐག་བཅད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་གསུངས་ཡོད། གཞུང་དེ་དག་ལས་དལ་འབྱོར་རྙེད་དཀའ་དང་། འཆི་བ་མི་རྟག་པའི་ཚུལ་གསུངས་པ་ལ་གཞིགས་ན། ད་ལྟ་རང་ཆོས་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཚོར་སྣང་སྐྱེ་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དལ་འབྱོར་གྱི་རྟེན་བཟང་ཐོབ་པའི་དུས་འདིར་ཆོས་ཡང་དག་མི་བསྒྲུབ་མི་འབད་པར་ཕྱི་མར་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་སྨོན་ལམ་བརྒྱག་པ་ནི། དེ་རིང་རྙེད་པའི་ནོར་བུ་ཆུ་ལ་གཡུགས་ནས་སང་ཉིན་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་རྙེད་པར་ཤོག་ཅེས་པ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། འཇིག་རྟེན་འདིར་སྐྱེ་བ་བླངས་ཕྱིན་ཆད་ཤི་རྒྱུ་ལས་མ་འདས་པས། འཆི་བ་ནི་མཆོག་དམན་དང་དབུལ་ཕྱུག་གི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཚང་མའི་ཐོག་ཏུ་འོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན། འཆི་ཚུལ་དེ་ལ། ཚེ་ཟད་ནས་འཆི་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཟད་ནས་འཆི་བ། གཉིས་ཀ་ཟད་ནས་འཆི་བ། བར་ཆད་ཀྱིས་འཆི་བ་བཅས་བཤད་ཡོད། འཆི་བའི་འོག་ཏུ་བར་དོ་ཞེས་ཚེ་ཚད་ཞག་ཞེ་དགུ་ཅན་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་བརྒྱུད་ནས་འགྲོ་སའི་ལམ་ཁ་དེ་ཡིན། དེས་ན་ང་ཚོ་འཁོར་བ་ལས་མ་གྲོལ་བར་དུ་འཆི་སྲིད། སྐྱེ་སྲིད། བར་སྲིད། མངོན་དུས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཞེས་སྲིད་པ་འདི་བཞི་པོ་གང་རུང་ལ་གནས་དགོས་པ་ཡིན། སྐབས་འདིར་བཤད་བྱའི་དགོས་དབང་ལ་ལྟོས་ཏེ་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གིས་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་གཞུང་ལས་གསལ་བའི་ཐུན་མོང་མིན་པའི་ཟབ་ཁྱད་རྣམས་རིན་ཐང་བྲལ་བའི་ནོར་བུ་བཞིན་སྦས་ནས། རིམ་གྱིས་འཆི་འཕོ་མཁན་གྱི་སྐྱེ་བོ་མཆོག་དམན་ཀུན་གྱི་བློ་ངོར་འཆར་བར་ངེས་པའི་འཆི་རིམ་ཕྲན་ཙམ་བཤད་ཆོག་པའི་གནང་བ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།
མངོན་པ་མཛོད་ལྟར་ན་འཆི་སེམས་དེ་རགས་པ་དང་། འཆི་སེམས་དང་སྐྱེ་སེམས་ལ་དགེ་བ་ཡོད་པར་བཤད། མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕར་ཕྱིན་ཐེག་པའི་ལུགས་ལ་འཆི་སེམས་ཕྲ་མོ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་པས་ཁྱབ་པར་བཤད། ཡིན་ནའང་སྔགས་བླ་མེད་ཀྱི་ལུགས་ལ་འཆི་སེམས་ལ་དགེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཟད། འཆི་བ་ཆོས་སྐུའི་ལམ་འཁྱེར་མན་ངག་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོད་པ་ཡིན། ང་ཚོར་ཆོས་པ་ཚོ་ཐུགས་དམ་ཞུགས་པའི་ཚུལ་ཡང་འཆི་ཁར་དགེ་སེམས་གང་ལ་གསལ་གདབ་པ་དེ་ཉིད་རིམ་པ་བཞི་པའི་དོན་གྱི་འོད་གསལ་སྐབས་སུ་གཉུག་མ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འོད་གསལ་ལམ་རླུང་སེམས་ཕྲ་མོ་དགེ་སེམས་དེའི་ངོ་བོ་རུ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་རྣམ་གཞན་དུ་མི་འཕྲོ་བ་ཉིན་མང་པོ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་ཡིན། འདི་ལ་འོད་གསལ་མ་བུ་འཕྲད་པ་ཡང་ཟེར། སྐུ་གསུམ་ལམ་འཁྱེར་སྐོར་ལས་འཕྲོས་ཏེ་ཟབ་བཤད་མང་ཡང་སྐབས་དོན་མ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་གསང་བར་བྱ། སྐབས་འདིར་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་དབང་ཤེས་ལྔའི་ཡུལ་ལྔ་ཐིམ་པའི་རིམ་པ་དང་། འབྱུང་བ་ཐིམ་པའི་རིམ་པ། སྣང་མཆེད་ཐོབ་སོགས་ཀྱི་ཐིམ་རིམ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་སྒོ་ལྔའི་དབང་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཐིམ་པ་ནི། 1༽ གཟུགས་སྒྲ་ལ་ཐིམ་པ་ན། མིག་ཤེས་ཉམས་ནས་རྒྱང་མིག་མི་མཐོང་། 2༽ སྒྲ་དྲི་ལ་ཐིམ་པ་ན། རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་པ་ཉམས། 3༽ དྲི་རོ་ལ་ཐིམ་པ་ན། སྣས་དྲི་ཚོར་བའི་ནུས་པ་ཉམས། 4༽ རོ་རེག་བྱ་ལ་ཐིམ་པ་ན། ལྕེས་རོ་མྱོང་བའི་ནུས་པ་ཉམས། 5༽ རེག་བྱ་འབྱུང་བཞི་ལ་ཐིམ་པ་ན། ལུས་ཀྱིས་རེག་བྱ་ཚོར་བའི་ནུས་པ་ཉམས་པའོ། །

གཉིས་པ་ནི། 1༽ ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། མཇིང་པས་མགོ་མི་ཐེག །ལག་པས་ཕོར་པ་མི་ཐེག །ནང་རྟགས། ཤེས་པ་འཐིབ། ལུས་ལྕི། ལུས་ས་འོག་ཏུ་ཐིམ་འགྲོ་བ་སྙམ་པ་དང༌། ང་ཡར་བཀྱག་རོགས་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་འོང་། གསང་རྟགས། དུ་བ་ལྟ་བུ་སྣང་བ་ཁམ་ལོང་ངེ་བ་འབྱུང༌།
2༽ ཆུ་མེ་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། ཁ་སྣ་སྐམ། སྒྲ་མི་ཐོས། ནང་རྟགས་ཤེས་པ་འཁྲུལ། སྡང་སེམས་སྐྱེ། གསང་རྟགས། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་སྣང་བ་རབ་རིབ། གཡོ་ཞིང་ལྡེག་པ་སོགས་འབྱུང༌། 3༽ མེ་རླུང་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། དྲོད་རླངས་ན་བུན་ཏེ་ཕྱིར་འཐོན། ཤིག་ཀྱང་ཕྱིར་འབྲོས། ཟས་མི་འཇུ། ནང་རྟགས་སྣང་བ་འདི་རིས་མི་གསལ། གཉེན་གཤེས་སོགས་ངོ་མི་ཤེས། མིང་བརྗེད་པ་སོགས་སོ། །གསང་རྟགས། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གྱི་སྣང་བ་དམར་ཙེག་ཙེག་པ་འབྱུང༌ངོ་། ། 4༽ རླུང་རྣམ་ཤེས་ལ་ཐིམ་པ་ན། ཕྱི་རྟགས། ཁ་སྣའི་རླུང་ནང་དུ་སྡུད་མི་ཤེས། ཕྱིར་ཤོ་ཤོ་འཆོར། དབུགས་རྩེག་ཅིང་སྒྲ་ངར་ངར་འབྱིན། ལྕེས་རོ་མི་ཚོར་བ་སོགས་སོ། །ནང་རྟགས། བྷ་གའི་རྩ་མདུད་འཇིག་པས་འཁྲུལ་སྣང་སྣ་ཚོགས་འཆར། སྡིག་ཅན་ལ་གཤིན་རྗེའི་བང་ཆེན་འོང༌། འཇིགས་སྐྲག་ཆེ་ཆེར་འབྱུང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་བསུ་མ་འབྱོན། བླ་མ་དང་ལྷའི་སྣང་བ་འཆར། ཉམས་དགའ་མོ་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་པ་ཡིན་མིན་གྱི་ཁྱད་ད་གཟོད་ཤེས་པ་ཡིན་གསུང་ངོ༌། །གསང་རྟགས། སྒྲོན་མེ་འབར་བ་ལྟ་བུའི་དམར་ཡལ་ཡལ་བ་འབྱུང་ངོ༌། །ཞེས་ལམ་འབྲས་མང་ཐོས་ཀླུ་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་བུམ་དབང་གི་འདའ་ཀ་མ་སོགས་ཀྱི་ཁྲིད་ལས་སོ། །

མཁས་གྲུབ་ཁྱུང་པོས། 1 རྣམ་ཤེས་སྣང་བ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་དཀར་ལམ་དང༌། གཟུང་རྟོག་འགག་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་རྟོག་པ་སོ་གསུམ་འགག་ཅེས་དང༌། 2༽ སྣང་བ་མཆེད་པ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་དམར་ལམ་དང༌། འཛིན་རྟོག་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྟོག་པ་བཞི་བཅུ་འགག་པ་ལ་སྦྱར། 3༽ མཆེད་པ་ཐོབ་པ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་ནག་ལམ་དང༌། གཏི་མུག་གི་རྟོག་པ་བདུན་འགག་པ་ལ་སྦྱར། 4༽ ཐོབ་པ་ཉེར་ཐོབ་ལ་ཐིམ་པའི་ཚེ་རང་བཞིན་གྱི་འོད་གསལ་འཆར། ཞེས་གསུངས། དབྱངས་ཅན་དགའ་བློས་སྐུ་གསུམ་ལམ་འཁྱེར་ལས། དེ་ནི་གཞིའི་ཆོས་སྐུ་དང་། སྟོང་སང་དེ་ལ་གཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་དང་། དེ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་བློ་དེ་ལ་གཞིའི་རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་ཐ་མལ་བའི་མི་རྣམས་ཞག་གསུམ་གྱི་བར་དུ་གནས་ལ། དེ་ནས་ཁམས་དཀར་དམར་གྱི་རྟགས་འོང་ངོ་། །ནད་ཀྱིས་ལུས་ཟུངས་ཟད་དྲག་པ་ལ་ཞག་ཅི་ཙམ་སོང་ཡང་ཁམས་དཀར་དམར་གྱི་རྟགས་མི་འོང་བའང་སྲིད་ལ། ཞེས་གསུངས་པས། ང་ཚོ་མི་གྲོངས་ནས་ཞག་གསུམ་བར་དུ་ཕུང་པོ་ཉར་དགོས་པའི་གནད་ཀ་འདི་ཡིན་ནམ་སྙམ། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་ཞེས་པས་རླུང་གིས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཉམས་ནས། ཆུ་རླུང་གིས་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་གསལ་དུ་སོང་བས་ན། སྔ་མའི་ནུས་པ་ཕྱི་མ་ལ་འཕོས་པ་འདྲ་བ་ཞིག་འབྱུང་བས་ས་ཆུ་ལ་ཐིམ་ཞེས་བཤད་ལ། ས་རང་ག་བ་ཞིག་ཆུ་རང་ག་བ་ཞིག་ལ་ཐིམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་གཞན་རྣམས་ལའང་རིགས་འགྲེའོ། །ཞེས་གསུངས། འདི་ཡན་ཆོད་སྐྱེ་བ་རྗེས་མ་ལུས་རྟེན་བཟང་པོ་འདོད་པ་དག་གིས་འཆི་བའི་སྐབས་སུ་སྣང་བ་འཆར་ཚུལ་དེ་དག་སྐབས་གང་ལ་སླེབས་པ་ངོས་ཟིན་པ་བྱས་ནས་དེའི་སྐབས་སུ་དགེ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་བའི་སྐོར་ཅུང་ཙམ་ཞུས་ཟིན་པའི་ཁུལ་དུ་ལགས།

འབྲོང་ངུར་ཕོ་ཉ།

རིས་མེད་ཀྱི་ཐ་སྙད།
རིས་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་འདི་ཕལ་ཆེར་བོད་རང་གིས་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་སྙན་མོ་ཞིག་ཡིན་པར་སྙམ། ཐ་སྙད་སྙན་པོ་འདི་དཀའ་ངལ་མང་པོའི་འོག་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད། རིས་ཡོད་ཀྱིས་གྲུབ་མཐའི་དམར་འཛིངས་དང་རྩོད་རྙོག་དུ་མ་བྱུང་བས། བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུ་མིག་རྒྱང་རིང་བ་དག་གིས་དོན་དམ་པའི་རིས་མེད་གནང་ཞིང་རིས་མེད་ཅེས་པའི་ཚིག་འདི་བྱུང་བ་ཡིན་ངེས་རེད། འོན་ཀྱང་དེང་སྐབས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་རིས་མེད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐད་ཆ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་ཅིང་དེ་ལ་དགའ་བོ་བྱེད་ཀྱི་མི་འདུག དེ་ནི་གཏན་ནས་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་མི་སྲིད། དཔེར་ན་ཁ་ནས་རིས་མེད་ཤ་སྟག་བཤད་ཅིང་དོན་དུ་རང་དོན་ཤ་སྟག་བསྒྲུབ་པའམ། གཞན་ཕྱོགས་གྲུབ་མཐའ་མང་པོ་རིས་མེད་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་འཇམ་བུས་བསྒྱུར་ཡོད་སྐད་འདུག སྤྱིར་ན་རིས་མེད་ཟེར་བའི་ཐ་སྙད་འདི་ཡི་འཇུག་ཡུལ་ལ་བསམས་ན་དེས་ག་ལ་ཚད། ད་དུང་ཆོལ་ཁ་རིས་མེད་དང་། རྒྱལ་མཚམས་རིས་མེད། ཕོ་མོ་རིས་མེད། མི་རིགས་རིས་མེད། གྲྭ་བཙུན་རིས་མེད་སོགས་འཇུག་ཡུལ་ཧ་ཅང་གིས་མང་།  ག་འདྲ་ཞིག་ལ་རིས་མེད་ཟེར།

ཆོས་ལུགས་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཏེ་བཤད་ན་ཕྱི་ནང་གི་གྲུབ་མཐའ་ཡོད་ཚད་གང་ཟག་ཅིག་གིས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་རིས་མེད་ཡིན་པར་བཤད། ཡང་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་གང་ཡིན་ཁོ་ན་ཉམས་སུ་ལེན་ཞིང་གྲུབ་མཐའ་གཞན་དག་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང་བ་ལ་རིས་མེད་ཡིན་པར་གསུང་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཆེ་ཤོས་གཉིས་མཐོང་གི་འདུག་པ་ལས་ང་རང་གི་བློ་ངོར་འཇུག་བདེ་བ་ནི་ཕྱི་མ་འདི་ཡིན།

དང་པོ་དེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་དག་ལ་ཡོད་ངེས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཡོད་ཚད་ལ་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། གལ་ཏེ་ཚང་མ་ལམ་དེ་འདྲ་ལ་སོང་ན་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་རེད། བདག་གི་བླ་མ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུས་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་བཞག་ནས་གཞན་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི་རིས་མེད་མ་ཡིན་ལ་མདོ་མེད་དམ་ཆོ་མེད་ཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་པ་དེ་ཡིད་ལ་འཐད་པོ་བྱུང་། གོང་དུ་ཞུས་པ་ལྟར་རང་ཉིད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་དེ་ཆོས་ལུགས་གཞན་དག་ལ་ཁྱབ་སྤེལ་ཆེད་དུ་རིས་མེད་ཡིན་ཟེར་བ་ནི་ངོ་མ་བཤད་ན་ཁྲམ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ཤེས་དགོས།

མདོར་བསྡུས་ནས་ཞུས་ན་རིས་མེད་ཅེས་པའི་དོན་རང་གཅེས་དང་གཞན་གཅེས་ལ་འཇུག དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་སོགས་རིས་མེད་ཀྱི་འཇུག་ཡུལ་ཡོད་ཚད་ལ་མེད་ཐབས་མེད་པའི་བསམ་མནོ་ཞིག་ཡིན། རང་ཁོ་ནར་གཅེས་པ་དང་གཞན་ཁོ་ནར་གཅེས་པའི་མཐའ་རུ་ལྷུང་ན་ཉེན་ཁ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས་རིས་མེད་ཅིག་ནམ་ཡང་མིན།
རིས་མེད་ཀྱི་དགེ་སྐྱོན།
རིས་མེད་བྱས་པའི་དགེ་མཚན་དང་མ་བྱས་པའི་སྐྱོན་ཆ་ང་ཚོའི་མིག་སྔར་ལྷག་ཡོད། བོད་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་ཡིན། ད་བར་མི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོར་ཆོས་ལུགས་དང་འགྲོགས་ཏེ་ཡོང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། འབྱུང་འགྱུར་མི་རིགས་འདི་མ་རྫོགས་བར་དུ་ཆོས་ལུགས་དང་ཁ་བྲལ་གཏན་ནས་འགྲོ་མི་སྲིད་པ་ལྟ་བུའི་མི་རིགས་ཤིག་རེད། དེ་ཡང་ཆོས་ལུགས་གཅིག་དང་བླ་མ་གཅིག་གིས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་པའི་མི་སྡེ་ཞིག་མིན་པས་ང་ཚོ་ཕན་ཚུན་གཅེས་སེམས་དང་སེམས་ཐག་ཅི་ཙམ་ཉེ་རུ་ཕྱིན་ན་དེའི་ཚོད་ཀྱིས་འདི་ཕྱི་ཀུན་ཏུ་བདེ་བ་དང་། ཞི་བ། སྐྱིད་པོ་ཞིག་ཡོང་ངེས་རེད། དེ་མིན་ང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཤོག་ངོས་རེ་རེ་དང་། ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་གླེགས་བམ་རེ་རེའི་ངོས་སུ་ཡིག་འབྲུ་འབུར་གཟུགས་སུ་གྲུབ་པའི་སྨོད་ཚིག་དང་། མཚང་འབྲུ། བྱས་ཉེས་དེ་ཚོ་ལྟར་སླར་ཡང་དུས་རབས་འདིར་ལག་བསྟར་གནང་ན། ལྷིང་འཇགས་གཏན་ནས་ཡོང་མི་སྲིད་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞིག་འགྲུབ་རྒྱུ་ཤོད་མི་དགོས་པ་ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ཚིག་ཙམ་ཐོས་པས་ཞི་བ་སྟེར་བའི་དོན་ངོ་མའི་རིས་མེད་བྱ་རྒྱུ་ཁ་རྩ་་དགོས་གཏུགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཆེན་པོ་ཞིག་མ་ཡིན་ནམ།
རིས་མེད་སུས་བྱེད་དགོས།
རིས་མེད་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མར་མཐོང་ཞིང་སྨྲ་བའི་ཆོས་བྱེད་མི་སྣ་ཚོས་སྣེ་ཁྲིད་ནས་བྱེད་དགོས། འདི་ནི་སྒེར་སེམས་ཆུང་ངུར་གཏོང་བ་དང་རང་གཞན་ལ་འདྲ་མཉམ་གཅེས་སེམས་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་རིས་མེད་འདོགས་རུང་བར་ངས་གོང་དུ་བརྗོད་ཟིན་པ་ལྟར་ལགས། དེས་ན་ཆོས་པ་ཚོར་འགན་བླ་མེད་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་མིན་ཚོགས་སྡེ་བྱེ་བྲག་པ་དང་མི་སྣ་གང་རུང་ལ་འགན་འཁྲི་ཡོད་པའི་ལས་ཀ་ཞིག་མིན། སྤྱིར་ན་དེང་སང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཡ་མཚན་ཅན་གྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཡོད། དཀར་སྐྱོང་ཚོགས་མིས་ཤ་ཟ་བ་དང་། རིས་མེད་ཚོགས་མིས་རིས་ཡོད་སྒྲུབ་པ་སོགས་མང་པོ་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། དེ་ཚོ་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་རེད་བསམ། གང་ལྟར་སྔོན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དག་དང་། དེང་གི་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལྟར་བོད་མི་རྣམས། ཆོས་ལུགས་ཙམ་མ་ཟད། ཆོལ་ཁ་དང་། ལུང་ཚན། སྡེ་དགོན། སྐྱ་སེར། གྲྭ་བཙུན་སོགས་ཡོད་ཚད་རིས་མེད་གནང་ན་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་བདེ་བ་ཡུན་རིང་གནས་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་སྙམ་མོ།། ༢༠༡༧། ༡༡། ༡༤།

ཟམ་པ།
རྒྱ་གར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་པ་ནི། རྒྱ་གར་གྱི་བསམ་བློ་བ་གནའ་རབས་དང་དེང་རབས། ཧིན་དྷུ་དང་ཧིན་དྷུ་མ་ཡིན་པ། འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་འདོད་མཁན་དང་མི་འདོད་མཁན་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་འདོད་ཚུལ་ལ་བྱ་བ་ཡིན། གང་ཟག་འགའ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ཧིན་དྷུའི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཞེས་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་འདོད་པ་ཡིན། འདོད་ཚུལ་དེ་ནི་ཧིན་དྷུ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཁམས་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ན་བདེན་མོད། འོན་ཀྱང་ཐ་སྙད་དེ་ཆོས་ལུགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་སྟེ། ཧིན་དྷུའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་པ་ལ་འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་འདོད་ཚུལ་དེ་ནི་ནོར་ཞིང་ལོག་ལམ་དུ་འཁྲིད་བྱེད་དུའང་འགྱུར་རོ། །རིག་བྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་མ་དྷྭ་ཨ་ཅརྱས་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་སུ། མཚན་ཉིད་རིག་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཁག་ཚང་མའི་འདོད་ཚུལ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འགོད་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། ང་ཚོས་ཧིན་དྷུའི་གདོད་མའི་མཚན་ཉིད་པ་རྣམས་ཀྱི་གནའ་བོའི་བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ནང་གི་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་གྲངས་འདྲེན་གྱི་ཁྲོད་དུ་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་མི་འདོད་མཁན་དང་། རྒྱང་འཕེན་པ་ལྟ་བུའི་དངོས་གཙོ་སྨྲ་བ། ནང་པ་དང་གཅེར་བུ་བ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལུགས་གསར་མ། དེ་བཞིན་དུ་གདོད་མའི་ཧིན་དྷུའི་བསམ་བློ་བ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་ཡང་མཐོང་ཐུབ།
དེ་ལྟར་རྒྱ་གར་གྱི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདེན་དོན་བརྩད་ཞིབ་བྱེད་པའི་ཁྱབ་ཚད་ཀྱིས་མཚོན་ཡོད། སྤྱིར་གྲུབ་མཐའ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། དེ་དག་གི་ལྟ་གྲུབ་ཀྱང་མི་འདྲ་ལ་སྐབས་འགའ་རེར་ཁྱད་པར་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་། དེ་དག་ཚང་མས་གཞན་དག་གི་འདོད་ཚུལ་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་ཅིང་། རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་འགྲིག་མིན་དང་། གཞན་དག་གི་དགག་པ་ཇི་ལྟར་ཡོང་མིན་བཅས་ལ་ལེགས་པར་དཔྱད་ཞིབ་མ་བྱས་པར་མཐའ་བསྡོམས་མི་རྒྱག་པ་ཡིན། ལྟ་ཚུལ་དེའི་ཐོག་ནས་མཚན་ཉིད་རིག་པའི་བགྲོ་གླེང་གི་ཐབས་ལམ་གཏན་འབེབ་བྱུང་ཡོད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ཁ་གཏད་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་བརྗོད་དགོས་ཤིང་དེ་ལ་ཕྱོགས་སྔའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ནས་འདོད་ཚུལ་དགག་པ་བྱས་ནས། མཐར་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་ཚུལ་བརྗོད་ཅིང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དེར་བརྟེན། དེ་ལ་ཕྱི་རྒོལ་གྱི་འདོད་པ་ཞེས་པའམ་མཐའ་བསྡོམས་ཞེས་བྱའོ། །

བསྟན་འཛིན་སྟོབས་ལྡན།
རྣམ་ཐར།
ད་སྔ་ཡན་གྱི་བོད་ཀྱི་བྱུང་རབས་དེབ་ཐེར་ཁག་ཏུ་སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་སངྒྷ་ཤྲཱིའི་རྣམ་ཐར་གསལ་བོ་འཁོད་པ་ཞིག་མེད་ཚོད་རེད། དེའི་ཕྱིར་ཁོང་གི་འཁྲུངས་འདས་དང་ཡབ་ཡུམ། འཁྲུངས་ཡུལ། འཚོ་ཐབས། སློབ་གཉེར་གྱི་རྒྱུད་རིམ་སོགས་གསལ་ཆ་མི་འདུག །སྤྱི་བཤད་ཙམ་བཀོད་ན། གངས་ལྗོངས་མཁས་དབང་རིམ་བྱུང་གི་མིང་མཛོད་དུ། “སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་འདུན་དཔལ་ལམ་སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་སངྒྷ་ཤྲཱིི་ནི། དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་དུས་སྨད་ཙམ་དུ་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་དགུང་ལོ་ཆུང་ངུའི་དུས་ནས་དཔལ་སྣར་ཐང་དགོན་པའི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ཤིང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། དགེ་ཚུལ་དང་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བཞེས་ཏེ་མདོ་སྔགས་གཉིས་ཀའི་གཞུང་ལུགས་ལ་ཐོས་བསམ་ནན་ཏན་དུ་མཛད། དེ་ནས་འགོས་ལོ་གཞོན་ནུ་དཔལ་དང་འདུལ་ནག་པ་དཔལ་ལྡན་བཟང་པོ་སོགས་ལ་སྒྲ་དང་། སྙན་ངག་མངོན་བརྗོད། རྩིས་སོགས་ཀྱི་ཁྲིད་གནང་སྟེ་སློབ་བུ་མང་དུ་གསོ་སྐྱོང་མཛད། རབ་བྱུང་བདུན་པའི་ལྕགས་བྱི་ལོ་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༢༠ ལོར་བཤེས་གཉེན་བློ་གྲོས་དཔལ་འབར་གྱིས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་ངོར་ཐང་པོ་ཆེའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་སྔགས་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པའི་ཊཱིཀྐ་མཐོང་བ་དོན་གསལ་བརྩམས། ད་དུང་ཀ་ལཱ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་ལྔ་པའི་ཊཱིཀྐ་གཞུང་དོན་གསལ་བ་དང་། སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་བཤད་པ་བཀླགས་པས་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ། དོན་རྒྱན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་མཁས་པ་དགའ་བྱེད་འོད་ཟེར་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱ་པ་སོགས་བཞུགས།[2]” ཞེས་དང་། སྣར་ཐང་རང་གིས་བརྩམས་པའི་སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་ཊཱིཀྐ་ལེའུ་དང་པོའི་མཇུག་བྱང་དུ། “ཁྱད་པར་གནས་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་མཁས་པའི་དབང་ཕྱུག་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཞབས་རྡུལ་ལ་སྤྱི་བོས་རེག་པར་གྱུར་པ།[3]”ཞེས་འཁོད་པས། མཁས་པའི་དབང་ཕྱུག་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ནི་ཤོང་སྟོན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ལས་གཞན་ཞིག་མ་མཆིས། ཤོང་སྟོན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་[4]ནི་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་བྱོན་པའི་མཁས་པ་ཞིག་ཡིན། སྣར་ཐང་གིས་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཞབས་རྡུལ་སྤྱི་བོས་རེག་པའམ་ཞབས་སུ་གཏུགས་པ་ཡིན་ན་སྣར་ཐང་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་བྱོན་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། ཁོང་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་དུ་བྱོན་པ། སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་བཤད་པ་བཀླགས་པས་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་མཇུག་བྱང་དུ། “ས་གསུམ་ན་འགྲན་པའི་ཟླ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཤར་རྒྱལ་རོང་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ཁྱེད་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པར་སྣང་བས་འདི་རྣམས་ལ་ཊཱིཀྐ་རེ་ཞོག་གསུངས་པའི་བཀའ་གནང་ཡང་ཡོད་པ།[5]” གསལ་བས་རོང་སྟོན་ཤཱཀྱ་རྒྱལ་མཚན[6]་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བཞིའི་སྨད་དང་དུས་རབས་བཅོ་ལྔའི་སྟོད་ལ་བྱོན་པ་ཞིག་ཡིན། སྣར་ཐང་སངྒྷ་ཤྲཱིི་ནི་དུས་རབས་བཅུ་བཞིའི་སྨད་ལ་འབྱོན་དགོས་པས། ཁོང་གིས་ཤོང་སྟོན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་བླ་མ་བསྟེན་པའི་གནས་མེད། སངྒྷ་ཤྲཱི་རང་གིས་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཞབས་རྡུལ་སྤྱི་བོས་རེག་གསུངས་པ་དེ། ཤོང་སྟོན་གྱིས་སྒྱུར་བའི་མེ་ལོང་མར་དངོས་སུ་འཇུག་པའམ་ཁྲིད་རྒྱུད་མ་ཉམས་པར་ཐོབ་པ་ལ་གོ་དགོས་སྙམ། སྣར་ཐང་སངྒྷ་ཤྲཱི་ནི་ཆུང་དུས་ནས་སྣར་ཐང་དགོན་པའི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་པ། བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ཐུགས་བརྩོན་ཆེན་པོ་གནང་ནས། མཁས་པའི་སྙན་པ་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན་ངེས། ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་ལ་མཁས་པ་ཞིག་རེད་འདུག་ཀྱང་ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་སློབ་གཉེར་ལ་ཕེབས་པའི་སྐོར་མ་མཐོང་།

བརྩམས་ཆོས།
ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ད་ལྟ་ནང་བསྟན་དཔེ་མཛོད་ཁང་གིས་ཉར་བ། དག་ཡིག་མདོར་བསྡུས་པད་དཀར་ཆུན་པོ། བསླབ་བྱ་ཚིག་གསུམ་གནད་དོན། སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་ཊཱིཀྐ། སྙན་ངག་མེ་ལོང་གི་བཤད་པ་བཀླགས་པས་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ། སྐུ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་རབ་གསལ་སྒྲོན་མེ། སྔགས་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པ། སྔགས་ཀྱི་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་མཐོང་བ་དོན་ལྡན། སྔགས་བཀླག་ཐབས་བསྡུས་པའི་ཊཱིཀྐ་མཐོང་བ་དོན་གསལ། ཀ་ལཱ་པའི་མཚམས་སྦྱོར་ལྔ་པའི་ཊཱིཀྐ་གཞུང་དོན་གསལ་བ། དོན་རྒྱན་གསལ་བའི་མེ་ལོང་མཁས་པ་དགའ་བྱེད་འོད་ཟེར་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱ་པ་བཅས་མང་དུ་སྣང་།

དུས་སྐབས་དེའི་རིག་གནས་ཀྱི་གནས་བབས།
སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་སངྒྷ་ཤྲཱི་བྱོན་པའི་དུས་སྐབས་ནི། ཕག་གྲུས་བོད་ཁམས་དབང་དུ་བསྒྱུར་བའི་སྐབས་ཡིན། དུས་སྐབས་དེར་བོད་ཡུལ་དུ་ནང་པའི་བསྟན་པ་དར་བའི་རྩེ་མོར་སོན་པའི་མཚམས་སུ་འཇོག་ཆོག །བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ནང་དུ་མཁས་བརྒྱ་ལྷན་དུ་གདན་གཅིག་ལ་འཛོམས་ཏེ། འཆད་རྩོད་རྩོམ་གྱི་འགྲན་གླེང་གནང་སའི་གནས། གཙང་ཆུ་མིག་རིང་མོའི་ཆོས་འཁོར་དང་། རྩེད་ཐང་ཆོས་འཁོར་ཆེན་མོ། ལྷ་སའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ་གསུམ་ནང་བསྟན་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་འདུ་ར་ཆེན་པོ་གསུམ་ཡིན། དེ་དག་དུས་སྐབས་དེར་ཚུགས་ཟིན་པ་དང་། བོད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་གྲགས་པ་ཡང་དར་གྲུབ། ཐ་སྙད་རིག་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་ནང་དུ་ས་སྐྱ་པཎ་ཆེན་གྱིས་སྙན་ངག་དང་བརྡ་སྤྲོད། ཟློས་གར་སོགས་པའི་རིག་གནས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་གསལ་བར་སྲོལ་གཏོད་པ་དང་། དེ་དག་ལ་བརྩམས་ཆོས་ཕྱོགས་སྟོན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལྟ་བུ་ཡང་མཛད་པས། བོད་ལ་རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔ་དར་བའི་སྣེ་ཁྲིད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཆགས། དེ་ནས་ཤོང་སྟོན་གྱིས་མེ་ལོང་མ་ཆ་ཚང་བ་དང་།
རྟོགས་བརྗོད་དཔག་བསམ་འཁྲི་ཤིང་བཅས་སྒྱུར། དཔང་ལོས་རྒྱ་འགྲེལ་གཉིས་ལ་ཁུངས་སུ་གཏུགས་ནས་མེ་ལོང་མ་ལ་འགྲེལ་བ་བརྩམས་པར་བརྟེན་ནས་མེ་ལོང་མའི་འཆད་འགྲེལ་རྩོམ་གསུམ་དར་བ་སོགས་གླེང་བའི་གཏམ་མང་། སྣར་ཐང་ལོ་ཙཱ་བའི་སྔོན་ཙམ་བྱོན་པ་དང་། དུས་མཉམ་དུ་འཁེལ་བའི་མཁས་པ་འགའ་བཀོད་ན། བུ་སྟོན་རིན་ཆེན་གྲུབ། (༡༢༩༠--༡༣༦༤) རྒྱལ་བ་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པ་དྲི་མེད་འོད་ཟེར། (༡༣༠༨ -- ༡༣༦༣) རོང་སྟོན་ཤཱཀྱ་སེང་གེ (༡༣༦༧-- ༡༤༤༦) ངོར་ཆེན་ཀུན་དགའ་ལྷུན་གྲུབ། (༡༤༧༩) བོ་དོང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ། (༡༣༧༥-- ༡༤༥༡) ཐང་སྟོན་རྒྱལ་པོ། (༡༣༨༥-- ༡༤༦༤) རྒྱལ་བ་བློ་བཟང་གྲགས་པ། (༡༣༥༧--༡༤༡༩) གཞན་འགོས་ལོ་གཞོན་ནུ་དཔལ། ཚལ་བ་ཀུན་དགའ་རྡོ་རྗེ། གོ་བོ་རབ་འབྱམས་པ་བསོད་ནམས་སེང་གེ་སོགས་མཁས་པ་ཟླ་དང་བྲལ་བ་མང་དུ་བྱོན་པའི་དུས་སྐབས་ཡིན་པས་རིག་གནས་ཀྱི་གནས་བབས་ཅི་ལྟར་ཡིན་པ་ནམ་ལངས་ཉི་ཤར་ལྟ་བུར་ཆགས་འདུག

འབྲི་རུ་སྐལ་ལྡན།

གནད་བསྡུས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་བརྗོད་བྱ་དོན་མཚན་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་ནས་འབྲི་ཐབས་བྱས་ཡོད། དེ་ཡང་དུས་དེབ་འདི་ལ་རང་གིས་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་དང་།  ལོ་དགུའི་འགྱུར་འགྲོས། དུས་དེབ་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན། རྒྱུན་གནས། དུས་དེབ་ཀྱི་ཞན་ཆ། རྩོམ་སྒྲིག་པའི་ཡོང་ཁུངས་བཅས་ལ་གཙོར་དམིགས་གིས་འབྲི་ཁུལ་བྱས་ཡོད།
དང་པོ། རང་ངོས་ནས་དུས་དེབ་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་ནི། དུས་དེབ་ཅེས་པ་དུས་ཚིགས་ཀྱི་བཅད་མཚམས་དངོས་སུ་བཀོད་དེ་ཉི་མ་དང་། ཟླ་བའི་གྲངས། ལོ་ཡི་མཚམས་བཅས་ཀྱི་དུས་མཚམས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ། རིམ་པ་སྔ་ཕྱི་རྒྱུན་བསྲིངས་ནས་རྩོམ་པ་པོ་འདྲ་མིན་གྱི་བརྩམས་ཆོས་དུས་མཚམས་རེ་རེར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིགས་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་དེབ་ཅིག་ལ་མིང་འདི་བཏགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་གསར་དུ་ཐོན་འགོ་ཚུགས་པའི་<<ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེ་>>འདི་ཉིད་ཀྱང་དུས་མཚམས་ཀྱི་ཆ་ནས་ལོ་དེབ་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་ཡོད། འདི་ནི་ལོ་འཁོར་རེར་ཐེངས་རེ་པར་དུ་བསྐྲུན་ཟིན་པ་དང་ད་ལྟ་ཡང་སྐྲུན་བཞིན་པའི་དུས་དེབ་ཅིག་ཆགས་ཡོད། ང་ཚོ་ནགས་ཤོད་འབྲི་རུ་བ་ཚོའི་སེམས་ཁོངས་སུ་ཧ་ཅང་རིན་ཐང་ལྡན་ལ་གཞན་གྱིས་བསྟོད་པའི་མེ་ཏོག་ཡང་ཡང་འཐོར་བཞིན་པའི་གནས་ཤིག་ཀྱང་རེད། ཡང་གཅིག་བཤད་ན། རང་གི་མིག་ལམ་དུ་མཐོང་བཞིན་བའི་དུས་དེབ་འདི་ཉིད་དཔྱིད་དུས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་རླན་གཤེར་གྱི་གྲོགས་དང་འགྲོགས་ནས་སྟོན་དུས་སུ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ལྟར། ནགས་ཤོད་འབྲི་རུ་བ་ཚོའི་སེམས་ཁོངས་སུ་གནས་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་དུང་བའི་ས་བོན་ལ་རང་འགན་རང་ཁུར་གྱི་རླན་གཤེར་དང་འགྲོགས་སྟེ་ཉེར་གཅིག་དུས་འདིར་སྦྱངས་པའི་འབྲས་བུ་དངོས་སུ་སྨིན་བཞིན་པའི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འདི་ནི་འོས་པ་གཉིས་ལྡན་གྱི་བྱ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་དང་སྔོན་གྱི་མེས་པོའི་བཀའ་དགོངས་དངོས་སུ་སྒྲུབ་བཞིན་པའི་དཔེ་མཚོན་འོས་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཀྱང་རེད།
གཞན་ཡང་རང་གིས་དུས་དེབ་འདི་ལ་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་འགའ་མཐོང་མྱོང་། དེ་ནི་དུས་དེབ་ཀྱི་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་སྐོར་ལ་<ཞང་ཞུང་ཆོས་དབང་གྲགས་པ་སྐྱེ་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་པ་འབྲི་རུ་ཞབས་དྲུང་བསྟན་འཛིན་མཁས་གྲུབ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་>མཆོག་གིས་ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེའི་རྩོམ་སྒྲིག་ཁང་དུ་གནང་བའི་ཆེད་བརྗོད་གསུང་འཕྲིན་ནང་”གཞོན་སྐྱེས་བློ་གསལ་རྣམས་རྩོམ་རིག་གི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཚུལ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་སྐད་ཡིག་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་ཤས་ཙམ་དུ་ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེ་ཞེས་པའི་དུས་དེབ་ཅིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་འདུག་པ་འདི་ནི་ལྷག་བསམ་དུང་ལྟར་དཀར་བའི་རིགས་ཞེན་ལས་འཁྲུངས་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་ཐིགས་པ་ཞིག”་ཞེས་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་ནི་གཞན་གྱི་ངོས་འཛིན་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར་ནགས་ཤོད་འབྲི་རུ་བའི་ངོས་ནས་བཤད་ན་དོན་འདི་རང་དུ་གནས་ཡོད།
ཡང་དུས་དེབ་འདི་ཆེད་དུ་པར་བསྐྲུན་བྱས་ནས་དུས་དེབ་ཡག་པོ་ཞིག་ཡོང་ཆེད་དང་། རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བཀོད་ཐབས་མ་བྱས་པར། ད་ལྟ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་སྦྱོང་བ་བྱེད་བཞིན་པའི་ནགས་ཤོད་འབྲི་རུ་བ་ཚོའི་བོད་ཡིག་གི་རྩོམ་འབྲི་བྱང་ཆེད་དང་། ལུང་པ་འདིར་སྐྱེས་པའི་མི་བུ་ཚོས་སོ་སོའི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་འགན་དང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྩོམ་འབྲི་གལ་ཆེ་བར་དམིགས་ཏེ་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་ལས། རྩོམ་ཡིག་ཡག་སྡུག་དང་རྩོམ་པ་པོ་མཆོག་དམན་གྱི་དབྱེ་བ་མ་ཕྱེ་བ་མ་ཟད། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་དུས་དེབ་ཏུ་འཁོད་ཐབས་མ་བྱས་པར་བཙན་བྱོལ་ནང་གི་གཞི་རིམ་སློབ་མ་དག་དང་། དགོན་སྡེའི་ནང་གི་གྲྭ་བཙུན་སློབ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གཙོར་བཟུང་ཐོག་རྩོམ་བསྡུས་ལས་རིམ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ལྡན་ཡོད། དེའི་ཐད་ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཟུར་བ་བཅས་བཞི་ལ་དྲི་བ་ཞུས་པའི་ལན་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་”རྩོམ་ཡིག་ལག་འབྱོར་བྱུང་ནས་(ཕྱེད་ཀ་བྱས་ཏེ་ལོ་སྔ་ཕྱིར་རིམ་བཞིན་བཀོད་པ་འགའ་ཤས་ལས་)དེབ་ཐོག་ཏུ་མ་བཀོད་པ་བྱུང་མེད་”བཅས་བརྗོད་ཀྱི་འདུག རྒྱུ་མཚན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོམ་འབྲི་ལ་དགའ་ཞེན་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་ནགས་ཤོད་པ་ཕལ་ཆེར་གྱི་དུས་དེབ་འདིར་གུས་བཀུར་ཚད་མེད་ཐོབ་ཡོད།
གཉིས་པ། དུས་དེབ་དང་པོ་ནས་དགུ་པའི་བར་གྱི་འགྱུར་བ། འདིར་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་སྤྱིར་སྟངས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་ལ་བཤད་ཀྱི་མེད། འགྱུར་འགྲོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ལོ་ངོ་དགུའི་རིང་འགྱུར་འགྲོས་ཡོང་བ་ཆོས་ཉིད་རེད་ལ། དངོས་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་ཡང་ཧང་སངས་དགོས་པ་གང་ཡང་མེད། ཡིན་ན་ཡང་། དེང་བཤད་འདོད་པའི་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་<<ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེ་>>ཞེས་པའི་དུས་དེབ་འདི་ཉིད་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེས་ནས་ལོ་དགུ་ཕྱིན་ཟིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འགྱུར་འགྲོས་ཤིག་བཤད་རྒྱུ་ཡིན། འདིའི་ཐད་དྲི་བ་ཞུས་པའི་ལན་དུ། འགའ་ཤས་ཀྱིས་ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེའི་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྩོམ་འབྲིའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་། ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཡག་ཏུ་སོང་ཚུལ། ཕྱི་མིས་ལྟ་སྟངས་ཡག་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅས་གཙོ་དམིགས་ཀྱིས་བཤད་ཀྱི་འདུག །འདི་ནི་ནགས་ལྷའི་སྒྲོན་མེ་ཁོ་ནའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཡིན་མིན་མ་ཤེས་ཀྱང་མིག་ལམ་དུ་དངོས་སུ་བྱུང་བའི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་པ་ངོས་ལེན་མི་བྱེད་ཀ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད། ད་དུང་འགྱུར་བ་གཞན་ཞིག་ཀྱང་བཤད་འདོད། སྤྱིར་རང་ཉིད་རྩོམ་རིག་མི་ཤེས་པས་རྩོམ་ཡིག་གི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་བལྟ་རྒྱུར་མི་འོས་ཀྱང་། འགོ་བཙུགས་ཟིན་པའི་རྩོམ་འབྲི་འདི་ལ་བརྗོད་བྱའི་སྟོང་ཆ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བས་སྟོང་ཆ་ལ་ཁ་བཀོང་ཆེད་དུ་དུས་དེབ་འདིའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་ཅུང་ཙམ་ཞིག་འབྲི་དགོས་བྱུང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོའི་དུས་དེབ་དམིགས་བསལ་ཞིག་ལས་གཞན་པའི་སྙན་རྩོམ་གྱི་གྲངས་ལས་གསལ་བའི་དུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་མངོན་ཡོད། འདི་ནི་འགྱུར་འགྲོས་རང་འགའ་བ་ཞིག་མིན་པར་ནགས་ཤོད་འབྲི་རུ་བའི་སློབ་མ་དག་གི་འབྲི་རྩོམ་གྱི་སྨྱུག་ཁ་རྣོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་རྩོམ་པ་པོ་བསམ་བློའི་གནས་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པའི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། དེ་ཡང་། ཕྱི་ལོ་༢༠༠༩ ལོར་ཚིགས་བཅད་སྙན་རྩོམ་གྱི་གྲངས་ཞེ་ལྔ་བརྒལ་ཀྱང་ལོ་རེ་ནས་ལོ་རེར་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་དུས་དེབ་དགུ་པའི་ནང་ཚིགས་བཅད་སྙན་རྩོམ་གྲངས་དགུ་ལ་ཐུག་ཡོད། སྤྱིར་སྙན་རྩོམ་གྱི་གྲངས་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་འདི་ངན་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། བསམ་བློ་ནན་ཏན་གྱིས་བཏང་ན་འགྱུར་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཆེས་དགའ་འོས་པའམ་ཡར་རྒྱས་སོང་བའི་མཚོན་རྟགས་ངོ་མ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི། འདིར་སྙན་རྩོམ་བྱས་པ་སོ་སོའི་འདོད་པའི་བརྗོད་དོན་རེ་བཙན་གྱི་བཟུང་ནས། དེ་ལ་ཚིག་རྐང་ཆ་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པ། ཀ་ཁ་གོ་རིམ་བྲིས་པ་སོགས་ཚིག་རིམ་སྣ་མང་ཞིག་བཙན་གྱིས་བསྒྲིགས་ཏེ་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་མང་ཤོས་སུ་གྱུར་བ་འདིར་བཤད་ཀྱི་ཡོད། སྙན་རྩོམ་འདིའི་རིགས་ནི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་སྦྱོང་པ་ཐོག་མར་བྱེད་མཁན་ཚོས་དགའ་ཞེན་ཆེ་ལ། འབྲི་རྩོམ་མང་བའི་གནས་ཞིག་ཡིན་པས་དུས་དེར་འབྲི་སློབ་དག་གི་བོད་ཡིག་གི་རྩོམ་འབྲི་ནི་རྨང་གཞིའི་རྩོམ་འབྲི་ལས་མ་བརྒལ་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཆེས་མང་བ་མཚོན་ཡོད། དེ་ནས་ལོ་རེར་སྙན་རྩོམ་འདིའི་རིགས་ཉུང་ནས་ཉུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་སྤུས་ཚད་ཡག་ནས་ཡག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་དུས་དེབ་དགུ་པའི་ནང་སྙན་རྩོམ་གྲངས་དགུ་ལ་ཐུག་ཡོད།འདི་དག་ཀྱང་སྔོན་ལས་བརྗོད་པ་བདེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་། རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་བློ་བཙིར་བའམ་བཙན་གྱིས་ཨུ་ཚུགས་བྱས་པ་ལྟར་མིན་པར་སོ་སོའི་སེམས་ཁམས་གུ་ཡངས་ངང་བྲིས་པའི་རྣམ་པ་གསལ་བ་མ་ཟད། དུས་དེབ་ཕྱི་མ་དག་ལ་དཔྱད་རྩོམ་དང་སྒྲུང་རྩོམ། སོ་སོའི་བསམ་གཞིགདོགས་གཅོད། སྤྱི་ཚོགས་འགན་ཁུར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་བློའི་བྱེད་སྒོ་མང་ནས་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་ལ་དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་འགོ་བཙུགས་པ་བཅས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་མངོན་པ་མ་ཟད། འདི་དག་གི་རྩོམ་ཡིག་ཀྱང་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་པ་ནི་འབྲི་སློབ་དག་གི་འབྲི་རྩལ་དང་བསམ་བློའི་ཡར་རྒྱས་འདི་དུས་དེབ་འདིའི་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། གཞན་འགྱུར་བ་ཡོད་སྲིད་ཀྱང་ཡིག་ཚོགས་ལ་དོགས་ནས་བྲིས་མེད།

ནགས་ཤོད་སྐལ་རྒྱན།

ཆོས་ཀུན་འགྲོ་འོང་སྐྱེ་འགག་མ་མཆིས་ཀྱང་། །
གང་སྣང་མཁའ་ཡི་འཇའ་ཚོན་ཇི་བཞིན་དུ། །
རྗེན་ཆེར་རྟེན་འབྱུང་རང་དབང་འདོམས་མཛད་པ། །
སྨྲ་མཆོག་ཤཱཀྱའི་གཙོ་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ། །

ཟབ་རྒྱས་ཆོས་ཚུལ་རྒྱ་མཚོའི་སྙིང་པོ་ཀུན། །
རྒྱལ་ཚབ་མི་ཕམ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི། །
གདམས་པ་སྐྱེས་བུ་གསུམ་དུ་ལེགས་བསྒྲིགས་པ། །
གསལ་མཛད་འཇམ་མགོན་བླ་མ་སྙིང་ནས་འདུད། །
མཁའ་ཁྱབ་འགྲོ་ལ་བརྩེ་བས་རྗེས་ཆགས་པ། །
རྒྱལ་ཀུན་མཁྱེན་བརྩེའི་རྣམ་རོལ་དྲེིན་ཅན་རྗེ། །
སྙིགས་དུས་རྒུད་པའི་སྐྱོ་བས་མི་ངལ་བ། །
བདག་སྙིང་དད་པའི་གུར་ཁང་ལ་བཞུགས་གསོལ། །
ཞེས་ཤིས་པར་བརྗོད་པས་མདུན་བསུས་ནས་གང་གླེང་བར་བྱ་བ་ནི་འཇམ་མགོན་བླ་མ་མི་ཕམ་ཆོས་ཀྱི་མདུན་སར་གཤེགས་ནས་ལོ་ངོ་དྲུག་བརྒྱ་ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་ཞུ་སླད་དུ་དྭགས་པོ་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་གྲྭ་ཚང་ནས་བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་ཆེན་མོ་དང་འབྲེལ་བའི་མཁས་པའི་བགྲོ་གླེང་གོ་སྒྲིག་དང་འབྲེལ་དཔྱད་རྩོམ་བརྩམ་བསྐུལ་གནང་དོན་བཞིན། སེར་བྱེས་མཁས་སྙན་གྲྭ་ཚང་ནས་གུས་པ་བགྲོ་གླེང་དུ་ཆེད་བཅར་དགོས་པའི་བཀའ་བསྩལ་བྱུང་བའི་དཔྱད་རྩོམ་གྱི་བརྗོད་གཞིར་སྐྱེས་བུ་གསུམ་དུ་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་འདུ་བའི་ཚུལ་དང་། ཞེས་པ་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ལ་ལམ་ལ་འཁྲིད་པའི་གོ་རིམ་ཤིན་ཏུ་གཅེས་པར་སྣང་བས་ཚུལ་དེ་ངེས་པ་བརྟན་པོ་རྙེད་པར་བྱའོ། །ཞེས་པའི་བར་གྱི་སྐྱེས་བུ་ཆུང་འབྲིང་ཐུན་མོང་བའི་སྐོར་དང་བྱང་ཆུབ་ལམ་རིམ་གྱིས་སློབ་མ་ཇི་ལྟར་འཁྲིད་ཚུལ་དང་ལམ་རིམ་གྱི་རྟོགས་པ་དང་པོ་སྐྱེ་བའི་མཚམས་སོགས་ལ་དཔྱད་རྩོམ་ཤོག་གྲངས་དྲུག་བདུན་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་དགོས་སྐོར་གསུངས་པ་ཧ་ཅང་སྐལ་པ་བཟང་སྙམ་ནས་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོས་དཔྱད་རྩོམ་འབྲི་བའི་ལས་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ། །

འབྲི་རུ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པ་ངག་དབང་ཐོགས་མེད།

སྣོད་བཅུད་བཟང་ངན་བདེ་འགྲོ་ངན་འགྲོ་དང་། །
བདེ་སྡུག་ཆེ་ཆུང་གཙང་དང་མི་གཙང་དང་། །
སྤྱོད་བཟང་སྤྱོད་ངན་ཤེས་ལྡན་ཤེས་མེད་དང་། །
ཡ་རབ་མ་རབ་ཁྲེལ་ཡོད་ཁྲེལ་མེད་སོགས། །

མདོར་ན་ས་ཆེན་འདི་ལ་ཡོད་ཚད་ཀུན། །
བྱེད་པོ་སེམས་ཁམས་རྣམ་པར་རིག་པ་འདི། །
རྒྱུ་དང་ངོ་བོ་བྱེད་ལས་འདུལ་ཐབས་སོགས། །
ཇི་བཞིན་སྟོན་པའི་རྣམ་འདྲེན་བཞི་པར་འདུད། །

མདོ་ལས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་བཞིན་ཏེ། །འདུན་པའི་རྩ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །བདག་གིས་སྨོན་ལམ་འདི་བཏབ་པས། །དེ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ། །ཞེས་གསུངས། སེམས་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་སྟེ། སྲོག་ལྡན་གྱི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བདེ་སྡུག་གཙོ་བོར་སེམས་ལ་རག་ལས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་སེལ་བྱེད་སེམས། བདེ་བ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱང་སེམས། འདོད་བྱ་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཡང་སེམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་དགོས་ལ། མནར་མེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མཚོན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དྲག་ཅིང་རྩུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ལ་རག་ལུས་པས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བརྟགས་ནས་སེམས་འདུལ་བའི་རིགས་ལམ་ལ་སྦྱང་བརྩོན་གནང་ནས་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཀྱིས་སེམས་འདུལ་བའི་རིག་གཞུང་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བ་འདི། སངས་རྒྱས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐུགས་ཉམས་སུ་བཞེས་ནས། ཆགས་སྡང་རྨོངས་གསུམ་གྱིས་མཚོན་པའི་སེམས་ངན་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་ཆགས་མ་སྡང་གཏི་མུག་མེད་པའི་བློ་དང་། ངོ་ཚ་ཁྲེལ་མེད་ཁྱད་གསོད་སོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་དང་དད་གུས་སོགས་དང་། རང་གཅེས་འཛིན་དང་གཞན་ཡལ་བར་དོར་བ་སོགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཐམས་ཅད་གྱི་གཉེན་པོར་གཞན་གཅེས་འཛིན་སོགས་བློ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམས་རང་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་བྱེད་ནད་བརྒྱ་སྨན་གཅིག་ལྟ་བུ་རྟེན་འབྱུང་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་བྲལ་དབུ་མའི་ལྟ་བ་ཆེན་མོ་དང་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་བདེའི་གཞི་རྩ་མཐར་ཐུག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་རང་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས། སྐྱེས་ཟིན་གོང་འཕེལ་དུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ཆ་ཚང་ལ་མ་ནོར་བ། ང་ཚོ་ལྟ་བུ་ལས་དང་པོ་བ་འཆིང་བ་ཀུན་ལྡན་བསམ་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་དང་། བྱེད་རྒྱུ་སྡིག་པ་ལས་མེད་པའི་སོ་སྐྱེ་ཞིག་དང་པོར་ཚེ་འདིའི་ཞེན་ཆགས་ལྡོག་པའི་ཐབས། དལ་འབྱོར་དོན་ཆེན་རྙེད་དཀའ་འཆི་བ་མི་རྟག་པ་སོགས་ལ་བློ་སྦྱོང་ཚུལ། དེ་ནས་འཁོར་བ་སྤྱིའི་ཉེས་དམིགས་སྡུག་བསྔལ་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཚུལ་མཐོང་ནས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་འདོད་ཀྱིས་བདེན་བཞིའི་འཇུག་ལྡོག་དང་ལས་འབྲས་ལ་རིམ་པར་བློ་སྦྱོང་ཚུལ། དེ་ནས་མཁའ་ཁྱབ་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་མར་ཤེས་ནས་སེམས་བསྐྱེད་བར་གཞན་དོན་དོན་གཉེར་གྱི་སེམས་དང་བྱང་ཆུབ་དོན་གཉེར་ཀྱི་སེམས་སྦྱོང་ཚུལ། དེ་ནས་རང་ཉིད་འཇིགས་པ་མཐའ་དག་ལས་སྒྲོལ་བྱེད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ལུགས་རྟེན་འབྱུང་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ། སྟོན་པའི་རང་ལུགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དཔལ་མགོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་བློ་སྦྱོང་ཚུལ་སོགས། མདོར་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་ན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྐྱོན་ཀུན་ཟད། ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་སྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཤཱཀྱ་སེངྒེའི་རིང་ལུགས་ཆེན་པོ་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཇི་སྲིད་གནས་པ་ན། དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་མཐར་ཐུག་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་གནས་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནམ་མཇུག་སྒྲིལ་བ་ན་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་མཐར་ཐུག་སྒྲུབ་བྱེད་དེ་ཡང་མཇུག་སྒྲིལ་བ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་དཔེ་ལ་རྟ་མགོས་བྲེ་གང་ཁྱི་མགོས་བྲེ་གང་ཞེས་པའི་དཔེ་ལྟར། ཆོས་ལུགས་ཐམས་ཅད་ལྟ་སྟངས་གཅིག་གྱུར་དང་། བྱེད་ལས་དང་དགོས་དམིགས་གཅིག་གྱུར་དུ་ལྟ་བ་དང་། དེ་ཡང་ལྷ་སྒྲུང་ལྟ་བུ་དང་། བཤད་ཡམས་ལྟ་བུ་མ་གཏོགས། མིའི་འཚོ་བའི་ནང་དང་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་གཏན་གྱི་འདུན་མ་སྒྲུབ་པ་ལ་དགོས་མཁོ་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི། དཔྱད་པ་མེད་པའི་བམ་བཤད་ལྟ་བུ་ལས་དཔྱད་པ་གཏིང་ཟབ་གནང་བའི་སྐད་ཆ་ཞིག་མིན། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ནི་རིགས་པའི་རྗེས་འབྲང་དང་། རང་ཉིད་ཀྱིས་རྙེད་པའི་གོ་འཕང་མཆོག་ལ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་འགོད་པར་འདོད་པ། རང་ཡལ་བར་དོར་ནས་གཞན་གཅེས་པར་འཛིན་པ། རང་གིས་གདུལ་བྱ་ལ་ཆོས་གསུང་སྐབས་ཕལ་ཆེ་བ་གདུལ་བྱ་དང་གྲོས་སྡུར་རམ་བགྲོ་གླེང་ཚུལ་དུ་གསུངས་པ། རང་ཉིད་ཀྱིས། དགེ་སློང་དག་གམ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །བསྲེག་བཅད་བརྡར་བའི་གསེར་བཞིན་དུ། །ལེགས་པར་བརྟགས་ལ་ང་ཡི་བཀའ། །བླང་བར་བྱ་ཡི་གུས་ཕྱིར་མིན། །ཞེས་རང་གི་གསུང་ལ་བརྟགས་དཔྱད་གནང་ནས་རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་དང་། རང་ཚིག་འགལ་བ་དང་། ཐབས་ཐབས་བྱུང་མ་འབྲེལ་བ་རེད་འདུག་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་ཡང་འདོར་བར་རིགས་པ་སོགས་ཀྱི་བཀའ་གནང་མཁན་སྟོན་པ་འདི་དང་། སྟོན་པར་ཁས་འཆེ་བ་མུ་སྟེགས་པའི་སྟོན་པ་བཅོ་བརྒྱད་སོགས་ལ་ལྟ་སྟངས་གཅིག་པ། སྟོན་པས་བརྩེ་བ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བླངས་ཏེ། གདུལ་བྱའི་ཤེས་རྒྱུད་དྲི་མ་དང་བྲལ་བྱེད་ཆོས་ཕུང་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ངམ་ཆོས་འཁོར་རིམ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སོགས་ལ་ལྟ་སྟངས་གཅིག་པ་འཛིན་པ་སོགས་ནི། གསེར་དང་རག་གི་རིན་ཐང་དང་། ནོར་བུ་དང་འཆིང་བུའི་རིན་ཐང་གི་ཁྱད་པར་མ་ཤེས་པ་ལྟར་རང་གིས་ནང་ཆོས་ལ་སློབ་སྦྱོང་གཏིང་ཟབ་མ་བྱས་པར། ཆོས་བྱེད་མི་སྣ་ཁ་ཤས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་ནང་ཆོས་ལ་ཁག་འགེལ་བ་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་གསུངས་པའི་བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་དྲང་ངེས་གཉིས་ཡོད་པ་མ་ཤེས་པས་ལན་པ་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ནི་མདོ་དེ་དང་དེ་ལས་ལན་གཅིག་བཀླགས་པའི་ཕན་ཡོན་དེ་དང་དེ་གསུངས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་དེ་འབྱུང་བ་ལ་ཆ་རྐྱེན་གང་དགོས་མ་ཤེས་པར་ཆགས་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་བླངས་ནས་མདོ་དེ་ལན་གཅིག་གཉིས་བཀླགས་པའི་ཕན་ཡོན་དེ་ལྟར་མ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་དང་། ཡང་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཆོས་དེ་དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་དང་ཚེ་འདིའི་རྐྱེན་སེལ་ལྟ་བུར་བསམ་ནས་ཆོས་ཚུལ་བཞིན་སྒྲུབ་མཁན་ཁྱིམ་ཚང་འགའ་ཤས་ལ་ཁ་ཆག་སྣ་རལ་བྱུང་སྐབས་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་བརླགས་པ་སོགས་ཐམས་ཅད་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནང་ཆོས་སམ་ལུང་རྟོགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ངོ་ལེགས་པར་མ་འཕྲོད་པས་ལན་པ་ལས་ཆོས་ལ་ནུས་པ་མེད་པས་མིན། དེས་ན་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བ་གཟུགས་ཅན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཞེས་པ་ལུས་ངག་གི་བྱ་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ལ་བསྐུལ་མ་གཏོང་མཁན། ལུས་ངག་གི་འཕྲུལ་འཁོར་གྱི་ཁ་ལོ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་གང་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། དང་པོ་བསྒྲུབ་བྱའི་སེམས་ཞེས་པ་དེ། ངོ་བོ་ཐོགས་བཅས་ལས་ལོག་པའི་ཐོགས་མེད། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་བཟང་ངན་བསྒྱུར་དུ་རུང་བའི་མི་རྟག་པ། སྲོག་ལྡན་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ། ཡུལ་རིག་པའི་གསལ་ཙམ་རིག་ཙམ་པའི་གསལ་ཞིང་རིག་པ། དེ་འདྲའི་ཁྱད་ཆོས་བཞི་ལྡན་ཞིག་གོ །དེ་ཡོད་པ་གང་གིས་འགྲུབ་ན་ལུང་དང་རིགས་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལུང་ནི་སྤྱིར་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་མཚོན་ཙམ་དྲངས་ན།
མདོ་ལང་གཤེགས་ལས། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ནི་རི་དང་། རྩིག་པ་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་དཔག་ཚད་རྒྱ་སྟོང་དུ་མར་སྔོན་མཐོང་བ་དང་། མྱོང་བའི་ཡུལ་རྗེས་སུ་དྲན་ཞིང་། ཞེས་གསུངས།